Od marca br. przedstawiciele kierownictwa Ministerstwa Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej: Marcin Łoboda, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Szef Krajowej Administracji Skarbowej, i Jurand Drop, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów prowadzą rozmowy z przedstawicielami związków zawodowych w zakresie postulatu wprowadzenia świadczenia mieszkaniowego dla funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej (S.C.-S.) - Dotychczas odbyły się już trzy takie spotkania ze stroną społeczną: 28 marca, 16 kwietnia i 9 maja. Kolejne zostało zaplanowane na czerwiec br. - przekazało serwisowi Prawo.pl Ministerstwo Finansów.

Czytaj także artykuł w LEX: Laszuk Mirosława, Status prawny Służby Celno-Skarbowej>

- Teraz dopiero widać tę nierówność. Wcześniej, jeszcze przed utworzeniem Krajowej Administracji Skarbowej, były izby celne i urzędy celne, i nikt spoza tej struktury praktycznie nie wiedział, jak wyglądają kwestie finansowe. Teraz widać, że funkcjonariuszom ciągle dochodzą nowe dodatki. Ostatnio np. świadczenie motywacyjne za wieloletnią służbę czy dodatek mieszkaniowy, o który właśnie starają się funkcjonariusze KAS, którym na razie takich świadczeń nie przyznano. Nie rozumiem, dlaczego służby mundurowe mają taki dodatek i otrzymują go nawet ci, którzy nie pełnią służby poza swoim miejscem zamieszkania, nie zostali przeniesieni, lecz od 20-30 lat mieszkają w swoim mieszkaniu – mówi serwisowi Prawo.pl Tomasz Ludwiński, b. wieloletni przewodniczący Rady Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej NSZZ „Solidarność”. I zaznacza, że przeciętne uposażenie funkcjonariusza S.C.-S. jest wyższe niż w innych służbach i sporo wyższe, niż członków korpusu służby cywilnej w KAS. - Przeciętnie zarabiają 5-6 tys. zł, a drugie tyle mogą otrzymać w postaci różnych dodatków. A nie ponoszą też przecież ciężaru części składek na ubezpieczenia społeczne, które za nich opłaca państwo – twierdzi Tomasz Ludwiński.

Czytaj również: Jak ekspresowy awans, to tylko w KAS - 16 miesięcy zamiast 16 lat>>

Czytaj także komentarz praktyczny w LEX: Teszner Krzysztof, Przepisy przejściowe ustawy o KAS wpływające na tok procedur kontrolnych>

Dodatki oraz świadczenia…

Zliczenie wszystkich dodatków i świadczeń przysługujących celnikom nie jest ani proste, ani łatwe.  I to nie tylko dlatego, że prawo do nich i ich wysokość reguluje kilka aktów prawnych. Mianowicie ustawa z 16 listopada 2016 r. o KAS, ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem świadczenia za długoletnią służbę, ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej oraz  rozporządzenie z dnia 24 lutego 2017 r. Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Ale także dlatego, że oprócz dodatków i świadczeń, które przysługują wyłącznie im, są też takie, do których mają prawo także pracownicy, jak np. dodatek za pracę w porze nocnej (w przypadku funkcjonariuszy – za służbę). Ale po kolei.

Na podstawie ww. przepisów funkcjonariuszom S.C.-S. przysługują dodatki do uposażenia zasadniczego, takie jak dodatek za stopień służbowy, dodatek funkcyjny na stanowisku kierowniczym, dodatek uzasadniony szczególnymi właściwościami, kwalifikacjami i umiejętnościami, dodatek  uzasadniony szczególnymi warunkami pełnienia służby czy dodatek kontrolerski, który przysługuje funkcjonariuszowi w wysokości do 50 proc. uposażenia zasadniczego za wykonywanie kontroli celno-skarbowej.

A to nie wszystko. Bo jest też dodatek za wykonywanie czynności w zakresie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych u zobowiązanego, ww. dodatek za służbę w porze nocnej, dodatek specjalny czy dodatek stołeczny.

Czytaj także komentarz praktyczny w LEX: Ostapowicz Ewa, Wynagrodzenia w sferze budżetowej>

-10%

Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej. Komentarz

Andrzej Melezini, Krzysztof Teszner

Sprawdź  

…a nawet dodatek i świadczenie za tę samą służbę 

Funkcjonariusze S.C.-S. dostają pieniądze dwa razy za to samo, bo mają prawo zarówno do dodatku za wieloletnią służbę, jak i świadczenia za długoletnią służbę. Na mocy bowiem art. 240 ustawy o KAS, jest dodatek za wieloletnią służbę w Służbie Celno-Skarbowej, który przysługuje  po 2 latach służby w wysokości wynoszącej 2 proc. uposażenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok służby, aż do osiągnięcia 20 proc. uposażenia zasadniczego po 20 latach służby, oraz o 0,5 proc. za każdy następny rok służby - łącznie do wysokości 25 proc. po 30 latach służby.
Z kolei na mocy art. 226a ustawy o KAS, funkcjonariuszowi przysługuje świadczenie za długoletnią służbę w wysokości 5 proc. należnego uposażenia zasadniczego po osiągnięciu 15 lat służby. Świadczenie to zwiększa się o kwotę 1 proc. należnego uposażenia zasadniczego za każdy kolejny rozpoczęty rok służby, nie więcej jednak niż do wysokości 15 proc. po 25 latach służby, i wypłaca się do dnia rozwiązania stosunku służbowego w związku ze zwolnieniem funkcjonariusza ze służby, z jego śmiercią lub zaginięciem.

- Różnica między dodatkiem za wieloletnią służbę a świadczeniem za długoletnią służbę wynika wprost z obowiązujących regulacji prawnych określonych w przepisach ustawy o KAS. Funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej, analogicznie jak funkcjonariuszom pozostałych służb, przysługuje świadczenie za długoletnią służbę w związku z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem świadczenia za długoletnią służbę (Dz.U. z 2023 r., poz. 347) – twierdzi resort.

Ta różnica to wysokość świadczenia i moment, w którym nabywają do niego prawo. - Otrzymanie dodatku za wieloletnią służbę, jak i świadczenia za długoletnią służbę wynika wprost z regulacji prawnych określonych w ustawie o KAS - przekazało ministerstwo pytane o to, czy można pobierać równocześnie i dodatek, i świadczenie.

A przecież to nie koniec pieniędzy, które dostają funkcjonariusze S.C.-S. Bo jest jeszcze świadczenie motywacyjne, które jest im wypłacane na podstawie art. 226b ustawy o KAS. - Wysokość świadczenia motywacyjnego, które otrzymuje funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej wynika z art. 226b ust. 1 ustawy o KAS – wskazuje MF.

Zgodnie z tym przepisem, funkcjonariuszowi przyznaje się świadczenie motywacyjne po osiągnięciu:

1. 25 lat służby w Służbie Celno-Skarbowej, ale nie więcej niż 28 lat i 6 miesięcy - w wysokości 1500 zł miesięcznie albo
2. 28 lat i 6 miesięcy służby w Służbie Celno-Skarbowej - w wysokości 2500 zł miesięcznie.

Przy czym do stażu służby zalicza się okresy nie tylko służby w Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Celnej, ale także służby w Policji, w Kontrwywiadzie Wojskowym, Wywiadzie Wojskowym, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Służbie Więziennej.

- Decyzje o przyznaniu świadczenia motywacyjnego, o którym mowa w art. 226b ustawy o KAS wydaje kierownik jednostki organizacyjnej KAS - poinformował nas resort finansów. Ministerstwo twierdzi, że nie zbiera danych szczegółowych na temat liczby funkcjonariuszy S.C.-S., którym do stażu służby zaliczono służbę w innych służbach.

MF nie podaje też wysokości poszczególnych dodatków, odsyłając do przepisów. - Wysokość poszczególnych dodatków uzależniona może być od wysokości uposażenia zasadniczego, mnożnika dodatku określonego w przepisach wykonawczych lub wskazanej konkretnej kwoty – zaznaczyło.

- To, że Ministerstwo Finansów unika odpowiedzi w kwestii dodatków nie zmienia faktu, że funkcjonariusze celno-skarbowi dwa razy dostają pieniądze za to samo, bo wypłacany jest im dodatek za wieloletnią służbę i świadczenie za długoletnią służbę – mówi nam Tomasz Ludwiński.

Czytaj także komentarz w LEX: Sobczak Michalina, Urlopy funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej>

Sposób na nierówne traktowanie

Zdaniem Tomasza Ludwińskiego, przykładów nierównego traktowania w obrębie samego tylko KAS jest więcej. – Dlaczego okres pracy „ucywilnionego” przed laty funkcjonariusza pracującego w urzędzie skarbowym, który wrócił do urzędu celno-skarbowego w KAS, jest zaliczany do stażu pracy, podczas gdy stażu pracy byłego pracownika urzędu kontroli skarbowej nie zalicza się do stażu służby w urzędzie celno-skarbowym – pyta. I wskazuje: - Myślę, że dobrym postulatem jest albo wyprowadzenie funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej poza KAS, do innych służb, albo stworzenie odrębnego pionu w ramach KAS. Szkoda tylko, że przez kilka lat wyprowadzono z funduszu płac spore środki finansowe do funduszu uposażeń. 

- Służba Celno-Skarbowa, analogicznie jak cała Krajowa Administracja Skarbowa – po 1 marca 2017 r. – jest „zagubiona” i to co najmniej na kilku poziomach: organizacyjnym, systemowym, ale także kadrowym. Byli Szefowie KAS-u i ich zastępcy co do zasady są dziś w NIK-u, na korporacyjnym rynku lub na własnej działalności. Wszystko to pokazuje, że nie ma w Polsce wizji profesjonalnej administracji danin publicznych, a wyłącznie silna personalna wola „przetrwania” od wyborów do wyborów, dążąc przy tym m.in. do błyskawicznych awansów np. w stopniach służbowych w Służbie Celno-Skarbowej – mówi serwisowi Prawo.pl dr Ireneusz Nowak, adiunkt w Katedrze Prawa Podatkowego WPiA Uniwersytetu Łódzkiego.

Jak twierdzi dr Nowak, nie ulega wątpliwości, że jest zasadnicza różnica w podstawie zatrudnienia pomiędzy Służbą Celno-Skarbową a korpusem służby cywilnej. - Podstawą zatrudnienia funkcjonariuszy S.C.-S. jest stosunek służbowy, a członków korpusu służby cywilnej umowa o pracę/mianowanie. Niestety, po 1 marca 2017 r. funkcjonariusze S.C.-S., w wyniku następstw destrukcyjnej reformy, w wielu przypadkach wykonują podobną, czy wręcz identyczną służbę/pracę co członkowie korpusu służby cywilnej, tyle tylko, że za większe uposażenie m.in. na skutek przeróżnych dodatków i świadczeń. Z tego m.in. powodu tajemnicą Poliszynela jest wzajemna niechęć cywili do mundurowych. Parafrazując J. Szpotańskiego, chciałoby się zapytać: czy zza gęstej mgły – strategii, planów i abstraktów – nie dostrzega się tych faktów? A może już czas, aby wydzielić mundurową Służbę Celno-Skarbową ze struktury Krajowej Administracji Skarbowej – pyta dr Ireneusz Nowak.

I wskazuje, że w IV kwartale 2016 r. w Służbie Celnej było 13 845 funkcjonariuszy. Na dzień 31 grudnia 2017 r. nastąpił spadek do 9 934 funkcjonariuszy S.C.-S. - Na 31 grudnia 2024 r. jest 11 515 funkcjonariuszy S.C.-S., w tym 2 630 osób pochodzi z korpusu służby cywilnej/urzędnicy, którzy weszli w mundur na podstawie art. 150 ustawy o KAS. Na marginesie warto zauważyć, że zbiorczo liczba zatrudnionych (stan na koniec okresu sprawozdawczego 2024 r.) w resorcie finansów, zgodnie z łącznymi sprawozdaniami RB-70 wynosi 65 972 (w tym 338 funkcjonariuszy S.C.-S w Ministerstwie Finansów), co oznacza, że z grubsza nastąpił powrót do 2016 r., kiedy to bohatersko walczono o zmniejszenie liczby zatrudnienia – podkreśla dr Nowak.

Czytaj także artykuł w LEX: Byrzykowski Wojciech, Zdunek Adam, Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej - organy, zadania oraz forma ich realizacji>